با توجه به ارزشی که جواهرات طلا در میان دیگر انواع اکسسوری و زیورآلات دارند، طبیعی است که نسبت به شیوه نگهداری از آن ها حساس باشید. طلا فلز ارزشمندی است که می تواند در گذر زمان بر اثر تماس با مواد شیمیایی، محصولات آرایشی، آلودگی، رطوبت و… دچار آسیب شده و درخشندگی اولیه خود را از دست دهد. در این میان رطوبت یکی از مهم ترین عواملی است که می تواند به زیورآلات شما آسیب وارد کند. در این مطلب نکات کلیدی برای مراقبت از طلا در شرایط مرطوب را ارائه خواهیم کرد.
اهمیت نگهداری از طلا در شرایط مرطوب
پیش از اینکه راهکارهای مراقبت از طلا در شرایط مرطوب را بررسی کنیم، شاید بهتر باشد کمی در خصوص اهمیت نگهداری طلا صحبت کنیم. طلا از آن دست زیورآلاتی است که در میان بانوان و آقایان همیشه از محبوبیت ویژه ای برخوردار بوده است. این فلز ارزشمند و باشکوه در صنعت مد و فشن نیز بسیار خوش می درخشد. اما در صورتی که شیوه های مراقبت از طلا را به درستی ندانید، احتمالا در گذر زمان شاهد سیاه شدن طلا، کدری، رنگ پریدگی یا حتی زنگ زدگی آن خواهید بود. در ادامه به مهم ترین دلایل اهمیت نگهداری طلا در شرایط مرطوب اشاره می کنیم.
- جلوگیری از بروز پدیده زنگ زدگی طلا در آلیاژهای ناخالص
- حفظ درخشندگی و جلای ظاهری طلا در محیط های مرطوب
- پیشگیری از تغییر رنگ یا لکه دار شدن سطح طلا
- محافظت از اتصالات و قفل های زنجیر یا دستبند در برابر فرسایش
- افزایش طول عمر و ماندگاری زیورآلات طلایی
- کاهش نیاز به شستشو و پرداخت مجدد در اثر رطوبت
- جلوگیری از واکنش های شیمیایی با مواد موجود در هوا یا پوست در شرایط مرطوب
- حفظ ارزش طلا به عنوان دارایی و سرمایه
- جلوگیری از بروز مشکلاتی مشابه زنگ زدگی طلا در طلاهای با عیار پایین
روش های نگهداری طلا در شرایط مرطوب
از آن جایی که بانوان بیشتر از جواهرات طلا استفاده می کنند و معمولا با شستشوی ظروف و امور مربوط به نظافت خانه بیشتر سروکار دارند، احتمال اینکه زیورآلات آن ها بیشتر در معرض رطوبت باشد، زیاد است. از این رو ما در ادامه لیستی از بهترین راهکارها برای مراقبت از طلا در شرایط مرطوب را در اختیارتان قرار می دهیم.
نگهداری طلا در جعبه های ضد رطوبت
در مناطق مرطوب یا در فصولی مثل بهار و تابستان که رطوبت هوا بالاست، نگهداری طلا در فضای باز یا در جعبه های معمولی ممکن است باعث تغییر ظاهر، کدر شدن و در برخی موارد بروز علائمی شبیه زنگ زدگی (به ویژه در طلاهای ناخالص یا آلیاژ دار) شود. اگر می خواهید بدانید یک جعبه مناسب برای نگهداری طلا در شرایط مرطوب، چه ویژگی هایی باید داشته باشد، در ادامه به این ویژگی ها اشاره می کنیم:
- ضد رطوبت باشد: جعبه هایی با پوشش داخلی ضد آب یا با قابلیت درزبندی مناسب انتخاب کنید. این جعبه ها معمولاً درپوشی محکم دارند که مانع ورود بخار و رطوبت به داخل آن ها می شود.
- دارای پوشش داخلی نرم (مانند مخمل یا جیر): این نوع پوشش علاوه بر جلوگیری از خش افتادن، مانع از این می شود که طلا به خود رطوبتی جذب کند.
- ترجیحاً دارای فضای تفکیک شده باشد: اینگونه هر قطعه طلا جداگانه نگهداری می شود و با دیگر زیورآلات تماسی ندارد.
نکاتی که در استفاده از جعبه جواهرات بهتر است به خاطر داشته باشید:
- جعبه را در جای خشک نگه دارید: حتی اگر جعبه ضد رطوبت باشد، بهتر است در کمد، کشو یا جای خنک و دور از بخار نگهداری شود.
- به طور منظم هواگیری کنید: اگر مدت زیادی از طلا استفاده نمی‌کنید، هر چند وقت یک بار در جعبه را باز کرده و اجازه دهید هوا درون آن جریان پیدا کند.
- از جعبه های مخصوص جواهرات استفاده کنید، نه جعبه های عمومی یا مقوایی
استفاده از کیسه های سیلیکا ژل در محل نگهداری
سیلیکا ژل یک رطوبت گیر قوی است که می تواند فضای بسته را خشک نگه دارد. این ماده معمولاً در کیسه های کوچکی ارائه می شود که به راحتی می توان آن را درون جعبه جواهرات یا کشویی که طلا در آن قرار دارد گذاشت. عملکرد آن بسیار ساده اما مؤثر است. رطوبت موجود در هوا را جذب می‌کند و مانع نشستن بخار آب بر سطح طلا می شود.
برای اثربخشی بیشتر، بهتر است کیسه ها هر دو تا سه ماه یک بار تعویض یا با حرارت خشک شوند. استفاده از سیلیکا ژل مخصوصا در مناطقی با هوای مرطوب بسیار ضروری است. با این روش ساده، طلاها همیشه خشک و براق باقی می مانند و نیازی به مراقبت های پرهزینه نخواهند داشت. این کار برای انواع جواهرات از جمله زنجیر، انگشتر و حتی مدل های سنگین تر مانند طلا مردانه کاملاً کاربردی و مفید است.
بسته بندی طلا در پلاستیک یا پارچه نخی خشک
بسته بندی طلا در یک لایه نازک پارچه نخی خشک یا کیسه پلاستیکی زیپ دار یک راهکار ساده و کاربردی برای محافظت در برابر رطوبت است. پارچه نخی به دلیل قابلیت تنفس، مانع تجمع بخار آب در اطراف طلا می شود و کیسه پلاستیکی نیز در صورت بسته شدن کامل، از ورود رطوبت محیطی جلوگیری می‌کند. بهتر است طلا ابتدا در پارچه پیچیده شود و سپس در کیسه گذاشته شود تا از تماس مستقیم پلاستیک با فلز جلوگیری شود.
این روش علاوه بر حفظ درخشش طلا، از ایجاد خراش و ساییدگی هنگام نگهداری در کنار سایر جواهرات هم جلوگیری می‌کند. اگرچه ساده به نظر می رسد، اما این تکنیک به خصوص برای نگهداری طلا در سفر یا در مناطقی با رطوبت بالا بسیار مفید است. استفاده از این روش احتمال نیاز به شستشوی طلا را نیز به حداقل می رساند.
دور نگه داشتن طلا از حمام، استخر و محیط های مرطوب
یکی از رایج ترین اشتباهاتی که بسیاری از افراد مرتکب می شوند، استفاده از طلا هنگام دوش گرفتن، شنا در استخر یا رفتن به سوناست. این محیط ها دارای بخار آب، مواد شیمیایی و کلر هستند که می توانند باعث ایجاد تیرگی، کدر شدن و کاهش جلای طلا شوند. همچنین رطوبت مداوم ممکن است در درازمدت باعث سست شدن اتصالات یا قفل های جواهرات شود.
برای حفظ کیفیت و زیبایی طلا، بهتر است قبل از ورود به این فضاها، جواهرات را در جای خشک و مطمئن قرار دهید. حتی بخار گرم موجود در حمام می تواند به مرور زمان به ساختار طلا آسیب بزند. این توصیه به ویژه در مورد جواهراتی که از ترکیب چند فلز ساخته شده اند اهمیت بیشتری دارد. پرهیز از رطوبت مداوم به حفظ ظاهر و ارزش ذاتی طلا کمک شایانی می‌کند.
خشک کردن کامل طلا قبل از نگهداری
یکی دیگر از نکاتی که باید در نگهداری طلا در شرایط مرطوب بدانید، خشک کردن کامل آن قبل از نگهداری است. پس از استفاده از طلا در طول روز، به ویژه در هوای مرطوب یا پس از تماس با پوست، لازم است آن را کاملاً خشک کنید. رطوبت سطحی، حتی اگر با چشم دیده نشود، می تواند در بلند مدت باعث ایجاد کدری، لکه های سطحی یا تغییر رنگ شود.
برای این کار می توانید از یک دستمال نرم و کاملاً خشک (ترجیحاً نخی یا میکروفایبر) استفاده کنید. به آرامی سطح طلا را پاک کرده و مطمئن شوید که هیچ ردی از بخار، عرق یا رطوبت روی آن باقی نمانده است. سپس آن را در جعبه مخصوص یا کیسه محافظ قرار دهید. این عادت ساده، به طرز قابل توجهی باعث افزایش عمر و زیبایی طلا خواهد شد. حتی در محیط هایی با تهویه مناسب، طلا باید خشک و بدون رطوبت نگهداری شود تا از تغییرات ظاهری آن بتوانید جلوگیری کنید.
قرار دادن طلا در مکان های خشک و دارای تهویه مناسب
محل فیزیکی نگهداری طلا تأثیر مستقیم بر سلامت آن دارد. حتی اگر جعبه یا کیسه مناسبی انتخاب کرده باشید، اما آن را در محیطی مرطوب مانند سرویس بهداشتی، آشپزخانه یا کنار پنجره قرار دهید، باز هم احتمال آسیب وجود دارد. بهترین محل برای نگهداری طلا، کمدها یا کشوهایی است که در دمای متعادل، بدون نوسان و دارای تهویه هستند.
اگر این امکان را دارید، از یک کمد خشک و دور از منابع بخار یا گرما استفاده کنید. مکان هایی که مستقیماً در معرض تابش نور خورشید یا نزدیکی دستگاه های رطوبت ساز باشند نیز برای نگهداری طلا مناسب نیستند. این توصیه به خصوص برای افرادی که طلاهای قیمتی و سنگ دار دارند، اهمیت بیشتری دارد. محیط خشک و با جریان ملایم هوا می تواند در حفظ ظاهر، ساختار و درخشش جواهرات نقش کلیدی ایفا کند.
استفاده از دستگاه رطوبت گیر در محیط نگهداری
در مناطقی که رطوبت هوا بالاست و امکان کنترل کامل آن وجود ندارد، استفاده از دستگاه رطوبت گیر می تواند راه حلی مؤثر برای نگهداری بهتر طلا باشد. این دستگاه ها با جذب رطوبت از هوا، فضای اتاق یا کمد را خشک نگه می دارند. قرار دادن طلا در اتاقی که رطوبت آن پایین نگه داشته می شود، خطر آسیب ناشی از بخار و شبنم را کاهش می دهد. به ویژه در آپارتمان ها یا خانه های بدون تهویه طبیعی، دستگاه رطوبت گیر می تواند فضای ایمن تری برای طلا فراهم کند.
اگر از طلاهای عتیقه یا سنگ دار نگهداری می‌کنید، استفاده از این وسیله توصیه می شود، چون رطوبت می تواند نه تنها فلز بلکه چسب و اتصالات سنگ ها را نیز تحت تأثیر قرار دهد. این کار از آسیب هایی مشابه زنگ زدگی طلا نیز پیشگیری می‌کند، به خصوص در طلاهایی که ناخالصی دارند و از آلیاژهای دیگری نیز در ساخت آن ها استفاده شده است.
عدم تماس طلا با مواد شوینده یا اسیدی در محیط مرطوب
بسیاری از مواد شوینده خانگی، مانند مایع ظرفشویی، سفید کننده ها یا پاک کننده های سرویس بهداشتی، حاوی مواد شیمیایی قوی هستند که در صورت تماس با طلا، مخصوصا در محیط های مرطوب، می توانند باعث کدر شدن، خورده شدن سطح یا حتی تغییر رنگ طلا شوند. به همین دلیل، هنگام انجام کارهای خانه که با مواد شوینده سر و کار دارید، بهتر است طلاها را از دست خارج کرده و در جای خشک قرار دهید.
حتی بخار حاصل از مواد شیمیایی می تواند به مرور زمان روی طلا اثر بگذارد. این مورد برای طلاهایی که دارای بافت کاری یا سنگ هستند، اهمیت بیشتری دارد، زیرا مواد اسیدی می توانند به جزئی ترین شیارهای طلا نفوذ کنند. رعایت این نکته ساده، به ویژه در فصل های بارانی یا مرطوب، یک گام مهم در نگهداری صحیح از جواهرات محسوب می شود.
نگهداری جداگانه هر قطعه طلا
قرار دادن چند قطعه طلا کنار هم بدون جداکننده، علاوه بر ایجاد خراش های سطحی، ممکن است باعث بروز واکنش های شیمیایی میان فلزات مختلف شود. این موضوع در شرایط مرطوب شدت بیشتری می‌گیرد. برای جلوگیری از این اتفاق، توصیه می شود هر قطعه طلا را جداگانه در یک کیسه نخی، محفظه مخملی یا بخش اختصاصی در جعبه جواهرات قرار دهید. این اقدام مانع سایش مستقیم قطعات و کاهش جلای آن ها می شود.
همچنین، طلاهایی که ترکیب آلیاژی متفاوتی دارند (مانند سفید، زرد یا رزگلد)، در صورت تماس نزدیک در رطوبت بالا، ممکن است با یکدیگر واکنش نشان دهند و تغییر رنگ دهند. نگهداری جداگانه، هم به زیبایی ظاهری کمک می‌کند و هم ارزش بلند مدت جواهرات را حفظ می نماید. این نکته برای تمامی جواهرات، چه زنانه و چه مردانه، ضروری است.
نحوه تمیز کردن طلا در شرایط مرطوب
در مناطق مرطوب، طلا سریع تر کدر می شود و درخشش خود را از دست می دهد. تمیز کردن صحیح و اصولی می تواند بدون آسیب، جلای طلا را بازگرداند. اما استفاده از روش های نادرست یا مواد شیمیایی قوی ممکن است باعث ایجاد خش، تیرگی یا حتی آسیب به ساختار طلا شود. در این شرایط، هدف اصلی این است که طلا را بدون تماس مستقیم با رطوبت اضافی و بدون فرسایش پاک کنید. روش های ایمن برای تمیز کردن طلا در شرایط مرطوب به شرح زیر است:
- استفاده از محلول آب گرم و صابون ملایم
- غوطه ور کردن طلا برای ۵ تا ۱۰ دقیقه
- استفاده از برس نرم یا مسواک کودک برای تمیز کردن شیارها
- شستشو با آب ولرم بدون فشار زیاد
- خشک کردن با دستمال نخی یا میکروفایبر به صورت کامل و بلافاصله
- قرار دادن در محل خشک و دور از رطوبت پس از پاک سازی
با رعایت این مراحل ساده و بدون استفاده از مواد شیمیایی قوی، طلاهای شما درخشان باقی می مانند و خطر کدر شدن یا نیاز به شستشوی طلا در فواصل کوتاه کاهش می یابد.
